Ozdobione wizerunkami jajko – pisanka – to dawny magiczny symbol, który w czasach współczesnych występuje jako dzieło sztuki ludowej. Zwyczaj malowania pisanek rozpowszechniony jest wśród Słowian oraz wśród innych narodów. Pisanka była symbolem wiosennego przebudzenia przyrody, ciepła, zwycięstwa światła nad chłodem i ciemnością, zimą i nocą. Pisanka – to również symbol Zmartwychwstania Chrystusa...
Pisanki były darem. Miały one zapewnić obdarowywanej osobie zdrowie, siłę oraz powodzenie w sprawach sercowych. Malowane lub kraszone jajka otrzymywali najpierw członkowie rodziny, a później osoby zaprzyjaźnione. Na cmentarzach prawosławnych pisanki składano w drugą Niedzielę Wielkanocną.
Najstarsze znalezione w wykopaliskach pisanki liczą sobie ponad 5000 tysięcy lat. Natomiast najstarsza polską pisanką, pochodzącą z X wieku naszej ery, wykopano na Ostrówku w Opolu.
Rodzaje malowanych jajek:
Pisanki – barwienie i wosk (czasem na kilka kolorów po kolei)
Naklejanki – naklejanie wycinanki z papieru
Kraszanki – barwione na jednolity kolor
Jak pomalować pisanki określonymi kolorami (nie używając farbek) tradycyjnym sposobem:
Żółty - liście brzozy i olchy, kora szakłaka i młodej jabłoni, drewno morwy, suszone kwiaty jaskrów polnych, majówka błotna, trzcina i rumianek, łuski zwykłej cebuli oraz igły modrzewiowe.
Czerwony - marzanna, kora kruszyny i dębu, olchowe szyszki, owoce czarnego bzu, suszone jagody, cebula.
Pomarańczowy - marchwi i dyni oraz z połączenia czerwonego i żółtego
Brąz - łupiny i korzenie orzecha oraz igliwie jodły. Bardzo ciemny brązowy - dębu i olchy.
Złoty - Przez połączenie brązowego z żółtym
Niebieski - owoce tarniny
Fiolet - płatki ciemnej malwy, i mieszanie koloru czerwonego i niebieskiego
Zieleń - niektóre trawy, zioła, w tym głównie pokrzywa, liście barwnika, młode żyto
Czerń - wygotowane olchowe szyszki.
Proces malowania pisanek
Przystępując do malowania pisanek należy przygotować do tego materiały. Potrzebne będą: wydmuszki lub całe jaja, różnej wielkości igły, słomka, ocet, barwniki do tkanin naturalnych, pojemniki, łyżeczki, szmaty, pisaczek (inaczej dłutko) oraz świeca. Najpierw należy przygotować farby. W pojemnikach rozcieńczamy każdy kolor osobno wrzącą wodą, w odpowiedniej proporcji z octem. Barwniki są gotowe do pracy po wystygnięciu. Kiedy mamy przygotowane jaja ( uprzednio opróżnione z zawartości, wysuszone oraz na końcach nakłute igłą dziury), zapalamy świecę, następnie rozgrzewamy pisaczek, nabieramy rozgrzany wosk, zalewamy otwory, które muszą być zamknięte, aby uchronić przed zalaniem farbą wewnątrz i nanosimy różne wzory na skorupie. Początkującym najlepiej byłoby narysować szkic dowolnego wzoru ołówkiem, a następnie gotowe wzory.
(na podstawie: www.pmedia.info, www.swiatowe.centrum.pisanek.w.interia.pl)
