Ostra biegunka jest zdefiniowana jako oddawanie stolców o nieprawidłowej konsystencji (luźnych lub wodnistych) i/lub zwiększenie ich liczby (zwykle ≥3 na 24 godziny), ewentualnie z gorączką i wymiotami. Biegunka ostra trwa zwykle krócej niż 7 i nie dłużej niż 14 dni. - pisze Anna Rybak w artykule pt. Wytyczne postępowania w ostrej biegunce u dzieci - nowości i zmiany. Lekarze uważają, że ostra biegunka prędzej czy później dotknie każde dziecko poniżej trzeciego roku życia. W większości przypadków choroba przebiega łagodnie, ale nierzadko wymaga hospitalizacji. Warto pamiętać, że pobyt w szpitalu nie zawsze jest niezbędny, dlatego warto w pierwszej kolejności sięgnąć po domowe środki radzenia sobie z rozwolnieniem. W przypadku biegunki u dziecka konieczna jest jednak niezwłoczna wizyta u lekarza, który zbada malucha i zaleci mu odpowiednie badania. Brak konsultacji ze specjalistą może skutkować groźnymi dla zdrowia i życia powikłaniami. Dowiedz się co zrobić, gdy zaobserwujesz biegunkę u dziecka na stroniehttp://www.dicoflor.pl/pl/odwodnienie-przy-biegunce/kiedy-udac-sie-do-lekarza/.
Epidemiologia ostrej biegunki u dziecka
Według danych ESPGHAN (ang. The European Society for Paediatric Gastroenterology Hepatology and Nutrition) i ESPID (ang. European Society for Paediatric Infectious Diseases) ostra biegunka u dziecka występuje z częstotliwością 0,5-1,9 na malucha w ciągu roku. Zdecydowana większość przypadków rozwolnienia to zakażenie wirusami i bakteriami. Infekcje wirusowe są najczęściej wywołane patogenami takimi jak Rotavirus i Norovirus. Zdarza się także, że biegunka u dziecka pojawia się w wyniku zakażeniem Adenovirus. Za infekcje bakteryjne odpowiadają z kolei szczepy takie jak Campylobacter, Salmonella i Yersinia. W niektórych przypadkach powodem rozwolnienia u maluchów są pasożyty. Dotyczy to jednak przede wszystkim dzieci mieszkających w krajach ubogich. Do parazytów często atakujących maluchy należą Cryptosporidiumoraz Giardia.
Niektórzy lekarze uznają ostrą biegunkę u dziecka za chorobę sezonową, ponieważ dolegliwość pojawia się zazwyczaj w okresie od października do maja. Szczyt infekcji wirusowych przypada na miesiące zimowe (pomiędzy styczniem a marcem), natomiast najwięcej infekcji bakteryjnych stwierdza się od maja do czerwca oraz we wrześniu i październiku. Oczywiście nie oznacza to, że w pozostałych miesiącach dzieci nie są narażone na zakażenie, dlatego warto pamiętać o profilaktyce przez cały rok.
Wizyta u lekarza i ocena kliniczna małego pacjenta
Istnieje wiele domowych sposobów radzenia sobie z biegunką i choć wiele z nich przynosi pożądane rezultaty, nie warto bagatelizować rozwolnienia u malucha. Metody przekazywane z pokolenia na pokolenie powinny stanowić doraźne leczenie dziecka. Warto o tym pamiętać, ponieważ biegunka prowadzi do niezwykle niebezpiecznego odwodnienia. Właśnie dlatego konieczna jest konsultacja ze specjalistą. Jednym z zadań lekarza jest bowiem określenie stopnia odwodnienia maluszka. W przypadku stwierdzenia nadmiernej utraty płynów konieczne jest jednorazowe podanie kroplówki z elektrolitami, a w niektórych przypadkach - zatrzymanie w szpitalu na dalsze leczenie i obserwacje.
Diagnostyka biegunki u dziecka, czyli jakie badania warto wykonać
Jednorazowe biegunki nie powinny budzić szczególnego niepokoju rodziców - małe dzieci dopiero kształtują swój układ immunologiczny, przez co są bardziej narażone na działanie drobnoustrojów. W większości przypadków problemów jelitowych u malucha wizyta u lekarza i podjęcie działań mających na celu wyeliminowanie infekcji zupełnie wystarczą. Jeśli jednak pociecha wyjątkowo często cierpi na rozwolnienie, warto przyjrzeć się problemowi. W przypadku często występujących ostrych biegunek u dziecka należy wykonać szereg badań, które pozwolą nazwać źródło problemu.
Badanie mikrobiologiczne stolca
Wykonanie mikrobiologicznego badania stolca jest zalecane w przypadku pacjentów, u których planowana jest antybiotykoterapia (dzieci z obniżoną odpornością oraz z podejrzeniem czerwonki bakteryjnej). Analiza powinna zostać przeprowadzona również w przypadku diagnostyki różnicowej innych chorób (m.in. nieswoiste zapalenie jelit) oraz wtedy, gdy niezbędne jest wykluczenie infekcji jelitowej. Badanie mikrobiologiczne stolca wykonuje się także podczas epidemii lub jej podejrzenia.
Testy biochemiczne
Celem testów biochemicznych jest określenie stężenia elektrolitów. Takie badanie należy przeprowadzić u pacjentów z umiarkowanym stopniem odwodnienia oraz u wszystkich dzieci, u których stwierdzono odwodnienie ciężkiego stopnia. Chore maluchy, jakim zalecono nawadnianie drogą dożylną powinny również powinny zostać poddane testom biochemicznym.
Do niedawna specjaliści uważali, że w przypadku ostrej biegunki u dziecka niezbędne jest także przeprowadzenie badania wskaźników hematologicznych i badanie ogólne kału. Niektórzy lekarze byli przekonani, że konieczne jest też wykonanie badania endoskopowego. Najnowsze doniesienia ESPGHAN i ESPID nie wspominają o wymienionych testach.
Hospitalizacja - kiedy jest niezbędna?
Zazwyczaj wizyta u lekarza kończy się przepisaniem lekarstw i suplementów wspomagających wycieńczony biegunką organizm dziecka. Zdarza się jednak, że maluch wymaga hospitalizacji. Dzieje się tak najczęściej w przypadku pacjentów, u których:
- stolec pojawia się więcej niż osiem razy na dobę,
- występują uporczywe wymioty,
- stwierdzono inną chorobę podstawową (np. cukrzyca, niewydolność nerek),
- istnieje podejrzenie wstrząsu lub ciężkiego odwodnienia (spadek >9% masy ciała), zauważono zaburzenia neurologiczne (apatia, senność, drgawki), wystąpiło niepowodzenie nawadniania DPN,
- nie ma możliwości zapewnienia odpowiedniej opieki w domu,
- podejrzewa się stan wymagający interwencji chirurgicznej.
Hospitalizacja dziecka trwa zazwyczaj kilka dni. W tym czasie maluch znajduje się pod czujnym okiem specjalistów, którzy na bieżąco śledzą stan jego zdrowia.
Choć biegunka u dziecka to powszechnie występująca przypadłość, pod żadnym pozorem nie należy jej lekceważyć. Wizyta u lekarza jest niezbędna zawsze wtedy, gdy stwierdzimy, że maluch ma problemy z rozwolnieniem. Zaniedbanie może bowiem być niezwykle niebezpieczne dla dziecka.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
Źródła:
- http://www.sequoia.pl/wp-content/uploads/doc/wytycznewbiegunce.pdf
- https://pediatria2.wum.edu.pl/sites/pediatria2.wum.edu.pl/files/espghan_ostra_biegunka_pl.pdf
- https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/viewFile/10111/8611
