Hirsutyzm to nadmierne owłosienie występujące u kobiet w okolicach ciała typowych dla owłosienia męskiego, czyli na klatce piersiowej, brzuchu, plecach, nad górną wargą, na brodzie i wewnętrznej stronie ud. Powoduje on również przetłuszczanie się włosów, zmiany łojotokowe na skórze oraz nieregularne miesiączki, przez co zajście w ciążę może być bardzo trudne lub w szczególnych przypadkach niemożliwe.
(Pixabay.com @ Jak leczyć hirsutyzm?)
Prawidłowe funkcjonowanie organizmowi kobiety zapewnia estrogen – żeński hormon płciowy odpowiedzialny za regularne miesiączkowanie i zajście w ciążę. Jajniki i nadnercza produkują również niewielkie ilości męskich hormonów płciowych – androgenów. Gdy androgenów jest za dużo na brodzie, między piersiami, przy brodawkach sutkowych, między pępkiem a spojeniem łonowym, na podudziach oraz na wewnętrznej części ud pojawia się nadmierne owłosienie. Nadmiar androgenów powoduje też inne cechy męskie, np. obniżony głos, przerost mięśni, niemożność zajścia w ciążę.
Jak leczyć hirsutyzm? – przyczyny
- zespół policystycznych jajników (PCOS) – hirsutyzm występuje wtedy razem z przetłuszczaniem się skóry i włosów, nieregularnymi miesiączkami, łysieniem na głowie.
- hiperprolaktynemia (nadczynność przedniego płata przysadki mózgowej, który produkuje zbyt duże ilości prolaktyny) – wzrost poziomu prolaktyny może być spowodowany m.in. przez nadmierny wysiłek fizyczny, stres, wywołuje go również ciąża, karmienie piersią, leki.
- przerost nadnerczy – to właśnie one wydzielają androgeny, gdy są przerośnięte produkują je w nadmiernych ilościach nasilając owłosienie, łojotok, łysienie skroniowe, powodują też zaburzenia miesiączki.
- leki (głównie hormonalne) - androgeny, sterydy anaboliczne, danazol (stosowany w leczeniu endometriozy), streptomycyna, progestageny (stosowane przez kobiety planujące ciążę w celu stymulacji owulacji), doustne środki antykoncepcyjne z androgennym progestagenem, kwas walproinowy (lek stosowany głównie w leczeniu padaczki), a także niektóre leki przeciwnadciśnieniowe oraz blokery receptorów histaminowych stosowane w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
- choroba Cushinga – oprócz nadmiernego owłosienia w tej chorobie występują objawy: otyłość głównie w okolicy pasa i bioder oraz szyi, przy tym szczupłe ręce i nogi, bardzo okrągła twarz ze spuchniętymi powiekami, łojotok, zaburzenia miesiączkowania, rozstępy, nadciśnienie tętnicze.
- nowotwory – przyczyną nieprawidłowego poziomu hormonów oraz wielu innych zaburzeń może być guz jajnika lub nadnerczy.
- anoreksja – w tym przypadku z powodu wygłodzenia organizmu spada poziom estrogenów, następuje zatrzymanie miesiączki, wzrasta za to wydzielanie androgenów.
Istnieje także inny rodzaj hirsutyzmu zwany hirsutyzmem idiopatycznym, czyli samoistnym. Występuje on u kobiet, u których wydzielanie androgenów jest prawidłowe i które regularnie miesiączkują. Wykrywany jest on często w wieku dojrzewania i wynika z uwarunkowań genetycznych. Jeśli mama czy babcia miały problemy z nadmiernym owłosieniem to i córka również będzie je miała. Kobiety z hirsutyzmem idiopatycznym mają nadmierne owłosienie w męskich okolicach ciała, ale jest to jedynie defekt estetyczny nie spowodowany działaniem hormonów w zbyt dużych ilościach. Nie jest to więc objaw choroby, a wynika on prawdopodobnie z nadwrażliwości mieszków włosowych na androgeny, nawet w prawidłowych ilościach. Nie ma on wpływu na zdrowie, a jedynie na wygląd, co również może być bardzo kłopotliwe, ale na szczęście nie zagraża życiu.
Jak leczyć hirsutyzm? – diagnoza
Podstawą w leczeniu hirsutyzmu jest ustalenie jego przyczyny. W tym celu najlepiej udaj się do ginekologa, który wykona najważniejsze badania. W pierwszej kolejności jednak lekarz przeprowadzi dokładny wywiad i zapyta cię o pochodzenie, predyspozycje genetyczne (czy w twojej rodzinie występuje nadmierne owłosienie – zwłaszcza u kobiet). Ważna jest również twoja waga, ponieważ otyłe osoby z reguły mają podwyższony poziom androgenów oraz to czy przyjmujesz jakieś leki, które mogą przyczyniać się do wzrostu hormonów. Lekarz zapyta oczywiście o regularność miesiączek oraz ewentualne ciąże lub starania czy problemy z zajściem w ciążę. Konieczne będzie USG przezpochwowe, dzięki któremu można stwierdzić lub wykluczyć PCOS czy wrodzony przerost kory nadnerczy. Następnie ginekolog powinien skierować cię do endokrynologa, który wykona badania hormonalne krwi sprawdzające poziom testosteronu i jego pochodnych. Robi się je w wyznaczonych dniach cyklu. Gdy badania nie dają jednoznacznego wyniku można także zbadać tarczycę za pomocą USG oraz sprawdzić poziom TSH we krwi.
Jak leczyć hirsutyzm?
W przypadku hirsutyzmu wywołanego przez nowotwór konieczne jest operacyjne usunięcie guza. Gdy przyczyną nadmiernego owłosienia jest przyjmowany lek trzeba z niego zrezygnować.
Leczenie w większości przypadków polega na zastosowaniu farmakoterapii, która wyreguluje wydzielanie hormonów. Aby zmniejszyć poziom testosteronu można zastosować dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne, zwłaszcza te zawierające nowoczesne progestageny, takie jak drospirenon, jak również leki o działaniu antyandrogennym - spironolakton, octan cyproteronu, flutamid, ketokonazol, finasteryd, dutasteryd. Leczenie farmakologiczne jest bardzo długie, a efekty widoczne są najwcześniej po ok. 6 miesiącach, trzeba więc brać leki regularnie. Nie działa ono na już widoczne owłosienie, więc trzeba się go pozbyć mechanicznie. Często golenie czy depilacja, mechaniczna lub chemiczna, są mało skuteczne, ponieważ ich efekty nie utrzymują się zbyt długo. Można wtedy zastosować laseroterapię i zabiegi elektrolizy, w których za pomocą niskonapięciowego prądu usuwa się cebulki włosowe. W przypadku, gdy włoski są ciemne, ale cienkie wystarczy odbarwienie włosów wodą utlenioną.
ZOBACZ RÓWNIEŻ:
Hormony tarczycy TSH - badanie i leczenie>>
