Z poczuciem własnej wartości związana jest samoocena. Kształtuje się ona na podstawie tego, jak dziecko postrzega i ocenia siebie na tle innych, jak ocenia efekty swoich działań, a także w jaki sposób oceniane jest przez osoby z otoczenia.
Pozytywna samoocena jest czynnikiem niesłychanie istotnym u dzieci z trudnościami w uczeniu się, ponieważ umożliwia im osiągnięcie sukcesu. Jeśli wierzą one w swoje zdolności, stają się coraz silniejsze. Kiedy czują się silne, mogą łatwiej osiągnąć sukcesy, to z kolei powoduje, że mają poczucie własnej wartości.
Niska samoocena, przeciwnie, powoduje ciągłe porażki. Dziecko, chcąc uniknąć porażek, nie podejmuje żadnych wyzwań. To powoduje niski poziom osiągnięć, niską samoocenę i złe samopoczucie.
Rodzice powinni starać się tak oddziaływać, żeby dziecko miało pozytywny obraz siebie i tym samym osiągało sukcesy na miarę swoich możliwości.
Rozwój poczucia własnej wartości ma ogromne znaczenie dla przyszłości dziecka. Jeśli dziecko ma wiarę w swoje możliwości, prawdopodobnie będzie dobrze radziło sobie w życiu, nawet jeśli jego umiejętności wyniesione ze szkoły nie będą najlepsze.
W jaki sposób rodzic może mu w tym pomóc? Przede wszystkim sam musi zaakceptować trudności dziecka, które musi wiedzieć, że miłość rodzica nie jest uzależniona od jego osiągnięć. Musi także spróbować odnaleźć zalety dziecka i pokazać, że je ceni, ponieważ potrzebuje ono dużo pochwał za wysiłek. Nie trzeba mówić „dobrze zrobione” czy „dobry chłopiec”, lecz raczej „świetnie przeczytałeś ten trudny wyraz” lub „to było świetnie przeczytane”. Powinno wiedzieć za co jest chwalone. Należy zachęcać je do stawiania sobie realistycznych celów, wtedy będzie osiągać sukces.
Dziecko potrzebuje czasu przeznaczonego specjalnie dla niego, żeby czuło się kochane. Nie oznacza to, że trzeba z nim gdzieś wychodzić. Wystarczy, kiedy będzie wiedziało, że mama, czy tata są gotowi poświęcić mu całą swoją uwagę, jeśli będzie tego potrzebowało.
Dziecko lubi również czuć się członkiem jakiejś społeczności. Można zapisać je do kółka zainteresowań, harcerstwa, czy innej grupy, która ma jakieś wspólne cele. Musi mieć poczucie, że maj tyle siły, by móc dokonać różnych życiowych wyborów. Kiedy tylko jest to możliwe można pozwolić mu decydować o sobie, niech samo wybiera, w co się ubierze, jak ułoży rzeczy w swoim pokoju.
Innym sposobem budowania poczucia własnej wartości jest wzbogacenie doświadczeń dziecka. Można wziąć dziecko na wycieczkę, pokazać jak robi się zdjęcia, a potem niech samo stworzy album. To zwiększy jego samoakceptację.
Rodzice powinni być świadomi tego, że dzieci z niską samooceną często podejmują działania mające na celu ochronę ich wizerunku, które mogą być interpretowane jako zachowanie agresywne, wycofanie się lub łatwe zniechęcenie. Ich prawdziwą przyczyną jest ochrona własnego ja.
